ไทเทเนียมไดออกไซด์ (TiO₂) เป็นสารประกอบที่พบได้ทั่วไปในธรรมชาติ และมีคุณสมบัติโดดเด่นหลายประการ ทำให้เป็นวัสดุระดับนาโนที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในหลากหลายสาขาอุตสาหกรรม นอกจากจะมีสีขาวบริสุทธิ์และทนทานต่อการกัดกร่อนแล้ว TiO₂ ยังแสดงให้เห็นถึงศักยภาพอันน่าเหลือเชื่อในการเรืองแสงและการกำจัดมลพิษ
โครงสร้างและสมบัติของ TiO₂ นานาอนุภาค
TiO₂ ในระดับนาโนมีขนาดอนุภาคที่เล็กมากโดยทั่วไปจะอยู่ระหว่าง 1 ถึง 100 นาโนเมตร การลดขนาดลงสู่ระดับนาโนส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในคุณสมบัติทางกายภาพและเคมีของ TiO₂ ทำให้เกิดคุณสมบัติพิเศษที่ไม่มีอยู่ใน TiO₂ ขนาดมาโคร
-
รังสีอัลตราไวโอเลต (UV) ที่กระตุ้นการเรืองแสง: TiO₂ นานาอนุภาคสามารถดูดซับรังสี UV และปล่อยพลังงานออกมาในรูปของแสงที่มองเห็นได้ ซึ่งเรียกว่าปรากฏการณ์ “ฟ photoluminescence” คุณสมบัติพิเศษนี้ทำให้ TiO₂ ถูกนำมาใช้ในการผลิตหลอดไฟ LED ที่มีประสิทธิภาพสูง
-
กิจกรรมโฟโตแคทาลิติก: TiO₂ นานาอนุภาคสามารถเร่งปฏิกิริยาเคมีโดยใช้พลังงานจากแสงแดดหรือ UV TiO₂ ทำหน้าที่เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา (catalyst) ช่วยย่อยสลายโมเลกุลของมลพิษ เช่น สารอินทรีย์揮発性、 ไนโตรเจนออกไซด์ และแบคทีเรีย
การประยุกต์ใช้ TiO₂ นานาอนุภาค
TiO₂ นานาอนุภาครวมถึง TiO₂ ที่เป็นอนุภาคทรงกลม, แท่ง, และแผ่น มีการนำมาประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมและด้านต่างๆมากมาย:
-
การกำจัดมลพิษ: TiO₂ นานาอนุภาคถูกนำมาใช้ในการผลิตตัวกรองอากาศ โครงสร้างที่เคลือบด้วย TiO₂ และวัสดุ construction ที่สามารถทำลายมลพิษในอากาศ เช่น สารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs), ไนโตรเจนออกไซด์ (NOx) และฝุ่นละออง
-
เทคโนโลยีเซลล์สุริยะ: TiO₂ นานาอนุภาคใช้เป็นวัสดุชั้นนำในเซลล์สุริยะแบบไดอิโอไทด์ (dye-sensitized solar cells) TiO₂ ช่วยดักจับโฟตอนจากแสงแดดและส่งผ่านไปยังสีที่ไวต่อแสง
-
ผลิตภัณฑ์ความงาม: TiO₂ นานาอนุภาคถูกใช้ในครีมกันแดด คอนซีลเลอร์ และรองพื้น เนื่องจากคุณสมบัติการกัน UV ที่ดีเยี่ยม
การผลิต TiO₂ นานาอนุภาค
TiO₂ นานาอนุภาคสามารถผลิตได้ด้วยวิธีการต่างๆ เช่น:
วิธีการ | รายละเอียด | ข้อดี | ข้อเสีย |
---|---|---|---|
การสลายตัวทางเคมี (Sol-gel method) | การรวมสารตั้งต้นของ TiO₂ ไว้ในสารละลาย และผ่านขั้นตอนการไฮโดรไลซิสและคอนเดนเสซ | อัตราส่วนของ TiO₂ ที่เหมาะสม, ระบายอากาศได้ดี | ความหนาแน่นของอนุภาคอาจไม่สม่ำเสมอ |
การเผาไหม้ด้วยเปลวไฟ (Flame spray pyrolysis) | การฉีดสารละลาย TiO₂ เข้าไปในเปลวไฟที่ร้อนจัด | อัตราการผลิตสูง, ขนาดอนุภาคสามารถควบคุมได้ | ต้องใช้พลังงานจำนวนมาก, มีการปล่อยก๊าซ |
การสังเคราะห์ด้วยวิธีไฮโดรเทอมอล (Hydrothermal synthesis) | การให้ความร้อนแก่สารละลาย TiO₂ ในอุณหภูมิและความดันสูง | ขนาดอนุภาคสม่ำเสมอ, ควบคุมได้ง่าย | ความเร็วในการผลิตต่ำ |
ทิศทางในอนาคตของ TiO₂ นานาอนุภาค
TiO₂ นานาอนุภาคเป็นวัสดุที่มีศักยภาพอย่างมาก และยังคงได้รับการวิจัยและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ในอนาคต เราอาจเห็นการประยุกต์ใช้ TiO₂ ในด้านอื่นๆ เช่น:
-
การทำความสะอาดน้ำ: การกำจัดมลพิษในน้ำด้วย TiO₂ นานาอนุภาค
-
การเก็บพลังงาน: TiO₂ นานาอนุภาคสามารถถูกนำมาใช้ในการผลิตแบตเตอรี่แบบโซลาร์เซลล์ (solar batteries) ที่มีประสิทธิภาพสูง
-
การแพทย์: TiO₂ นานาอนุภาคอาจถูกนำมาใช้ในการรักษาโรคมะเร็งและการฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
TiO₂ นานาอนุภาคเป็นตัวอย่างของวัสดุระดับนาโนที่มีศักยภาพอันน่าทึ่ง การวิจัยและพัฒนาในด้านนี้จะเปิดโอกาสใหม่ๆ ในอุตสาหกรรมและชีวิตประจำวันของเรา